 |
Nhà phê bình văn học Nguyễn Hoàng Đức
(Rất Lãng Tử Hoàng Văn Hòa) |
Vào 9 giờ tối ngày 2 tháng 7, nhà phê bình văn học Nguyễn Hoàng
Đức đã bị công an sân bay Nội Bài, Hà Nội chặn lại không cho xuất cảnh khi ông
được thư mời của Tòa thánh Vatican tham dự lễ "Bế mạc phần điều tra tại
địa phương" trong hồ sơ phong Chân phước và hiển thánh cho Hồng Y
Phanxico-Xavie Nguyễn Văn Thuận. Mặc Lâm có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Hoàng Đức
để tìm hiểu thêm vấn đề này.
Cấm
xuất cảnh không lý do
Mặc Lâm: Thưa ông, chúng tôi được biết ông vừa bị công
an phi trường Nội Bài không cho xuất cảnh sang Vatican. Xin ông vui lòng kể lại
câu chuyện này diễn tiến ra sao?
Nguyễn Hoàng Đức: Tôi đến quầy vé của hãng Hàng không Thái vì
tôi được phép transit qua Thái đến Rome. Khi tôi vào quầy thì một cô nhân viên
trẻ, ấp úng khi xem tên tôi, rồi một cô có vẻ dáng như là tổ trưởng đến cô ấy
nói mời tôi sang gặp công an trước đã. Tôi vào phòng công an đợi mấy phút thì
có một anh Thượng tá tên Phạm Tiến Dũng, anh thông báo với tôi là tôi không
được phép xuất cảnh. Nếu tôi có kiến nghị hay khiếu nại gì thì về 44 và 46 Trần
Phú Cục Quản lý xuất nhập cảnh để biết thêm. Anh cũng chỉ biết như thế và cũng
chỉ thi hành lệnh.
Sau đó tôi bảo vì là cơ quan nhà nước nên tôi đề nghị phải có
văn bản để xác định việc này chứ không thể xác định bằng mồm. Anh ta nói là do
anh ta muốn sự việc nhẹ nhàng thì như vậy là được rồi. Nhưng tôi dứt khoát phải
đòi giấy tờ. Sau đó thì anh ta có mời một đại úy khác tới và anh đại úy kia là
cũng người của Cục Xuất nhập cảnh luôn, anh ta tên là Hoàng Dương. Anh kia viết
biên bản và tôi có giữ một bản photo đây: biên bản về việc giữ tôi lại không
cho xuất cảnh.
Sau khi học tiếng Pháp với Ngài thì tôi cảm
nhiễm tinh thần của Đức Cha. Sau này thì tôi thôi việc, lý do là sau khi xảy ra
sự kiện Thiên An Môn tôi không còn muốn làm công an nữa.
-Nhà văn Nguyễn Hoàng Đức
Tôi có hỏi họ lý do vì sao tôi bị cấm xuất cảnh và tôi muốn biết
ngay tại đây. Anh ấy trả lời là Cục Xuất nhập cảnh cũng không cho các anh ấy
biết lý do.
Mặc Lâm: Như chúng tôi được biết thì chuyến đi này của
ông là do Tòa Thánh Vatican mời trong khi chuẩn bị hồ sơ Phong Chân Thánh cho
cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận. Ông có thể cho biết nhân duyên giữa ông và vị Hồng
Y quá cố này như thế nào để dẫn ông tới cái vinh dự này ạ?
Nguyễn Hoàng Đức: Tôi đã từng làm trong Phòng Tôn giáo của Bộ
Công an. Trong Phòng ấy người ta có “đối sách” về Đức Cha mà sau này là Hồng Y
Nguyễn Văn Thuận. Ông bị chuyển đổi từ miền Nam ra với cái tội rất to là vì ông
là cháu của Ngô Đình Diệm và trở về Sài Gòn làm Phó Tổng Giám mục theo ý
là lót ổ để lên Tổng Giám mục. Và ông cứ thế bị chuyển ra ngoài Bắc.
Trong thời gian ông ấy bị cầm cố ở Hà Nội (có nghĩa là không ở
tù) tức là được giữ trong mật viện. Có một đội trông ông ta nhưng tôi là một
cán bộ cũng khá lâu năm, một sĩ qua khá lâu năm nên tôi đề nghị để tôi ra học
tiếng Pháp với Cha, để luyện nói trên tinh thần là luyện tiếng Pháp chứ không
phải để trông Cha. Cụ thể là như thế.
Mặc Lâm: Trong lúc tiếp xúc với Hồng Y, ông có cảm nhận
ra sao về Ngài dưới cái nhìn của một sĩ quan công an và nhất là công an chống
phản động như ông vừa cho biết ạ?
Nguyễn Hoàng Đức: Sau khi học tiếng Pháp với Ngài thì tôi cảm
nhiễm tinh thần của Đức Cha. Sau này thì tôi thôi việc, lý do là sau khi xảy ra
sự kiện Thiên An Môn tôi không còn muốn làm công an nữa vì tôi làm ở Cục chống
phản động nên biết dễ phải đi đàn áp và tôi đã xin chuyển ngành nhưng không
được, tôi xin thôi việc cũng không cho. Tôi vẫn cứ bỏ việc.
 |
|
Sau khi vào Sài Gòn tôi làm cho dầu khí Việt Nam. Tôi có đi một
số các nhà thờ, nhà thờ trung tâm Đức Bà, nhà thờ Kỳ Đồng. Sau khi ra Hà Nội
thì tôi được mặc khải trong một giấc mơ là tôi đi nhà thờ và tôi có rửa tội.
Đúng đêm tôi rửa tội ở nhà thờ lớn thì Cha Ngân, bây giờ trở thành Giám mục,
bảo với Cha Hùng, hiện nay đang học bên Ý hay bên Pháp gì đấy, mời tôi viết
diễn giải một cái tin và tôi có viết bài “ Con Đường Đức Tin Qua Cây Cầu
Francisco Savie Nguyễn Văn Thuận” Bài này đã gởi qua Tòa Thánh và nằm trong hồ
sơ và đã được Cha Sỹ đang ở Việt Nam xin đưa chữ ký vào những bản dịch khoảng
4,5 thứ tiếng. Tôi hiểu là việc phong Thánh cần phải có phép lạ. Phép lạ thứ
nhất là Đức tin. Phép lạ thứ hai là chữa bệnh. Phép lạ thứ ba là mồ mả phát.
Tôi là một trong những phép lạ về Đức tin.
Mặc Lâm: Thưa, trước khi nhận được giấy mời thì ông có
được Vatican dò hỏi về thời gian ông tiếp xúc với Ngài bằng các con đường không
chính thức hay chính thức, thưa ông?
Nguyễn Hoàng Đức: Ở Giáo hội Việt Nam thì thỉnh thoảng tôi cũng
chia sẻ đức tin và đặc biệt là ở nhà thờ Thái Hà vài lần, đi đâu tôi cũng nói
chuyện, đó là điều thứ nhất. Điều thứ hai thì có Cha thỉnh thoảng về hỏi thăm
và tôi còn dẫn đến nhà giám quản Đức Cha Thuận ở đấy. Cũng có một số người khi
ở Việt Nam cũng gặp, nhưng nói chung cũng không nhiều lắm, ba bốn lần thôi.
Tôi có hỏi họ lý do vì sao tôi bị cấm xuất
cảnh và tôi muốn biết ngay tại đây. Anh ấy trả lời là Cục Xuất nhập cảnh cũng
không cho các anh ấy biết lý do.
-Nhà văn Nguyễn Hoàng Đức
Mặc Lâm: Ông có nghĩ rằng việc sang Vatican của ông có
thể gây khó chịu cho Hà Nội vì ông là nhân chứng đối với những hành xử của
chính quyền trong thời gian mà Đức Hồng Y bị giam giữ đã dẫn đến việc cấm xuất
cảnh ngày hôm nay đối với ông?
Nguyễn Hoàng Đức: Tôi tổng kết lại thì có mấy lý do chính. Lý do
thứ nhất: việc phong Thánh cho Đức Cha là không hợp ý với Hà Nội vì Đức Cha
được phong Thánh do công trạng Đức Cha bị hệ thống nhà tù của Cộng sản quản lý.
Như vậy việc phong Thánh cho Đức Cha sẽ có một phản ứng ngược, một cái gương
xoay ngược về việc cầm cố người ta, tôi tin là Hà Nội không đồng ý. Điều thứ
hai tôi là một người tuy đã ra khỏi ngành lâu rồi nhưng tôi cũng là người ở
trong ngành, có thể họ cũng ngại điều gì đấy. Điều thứ ba thì tôi cho đó là lý
do khá lớn vì tôi là một cây bút viết khá mạnh. Tôi viết ngắn cũng vừa phải
thôi nhưng đặc biệt về phê bình văn học thì tôi viết rất mạnh mẽ và thẳng thắn.
Điều thứ tư thì thời kỳ này là thời kỳ nhạy cảm, dường như họ đang làm một cách
mạnh mẽ nhất.
Mặc Lâm: Sau khi nhận được tin ông bị cấm xuất cảnh thì
Vatican có liên lạc với ông để tìm hiểu vụ việc hay không?
Nguyễn Hoàng Đức: Tôi có mail sang Vatican và một Cha đã từng
gặp tôi ở Việt Nam khích lệ tôi hãy chia sẻ sự khó khăn trong nhà nước Cộng sản
thì phải chịu đựng và hãy cố lên, hãy hy vọng. Hy vọng vào một dịp khác
tôi sẽ được gặp các vị và được viếng Đức Thánh. Ông bảo là hãy hy vọng.
Mặc Lâm: Xin cảm ơn nhà phê bình văn học Nguyễn Hoàng
Đức về thời gian ông dành cho chúng tôi thực hiện cuộc phỏng vấn ngày hôm nay.
